Ga direct naar hoofdcontent

De Omgevingswet: Isoleren met zorg voor de natuur

Gaat u uw huis isoleren? Goed plan! Isoleren bespaart u energie en geld, en het helpt uw buurt duurzamer te maken. Helaas kan isoleren ook slecht nieuws zijn voor dieren. Bij het isoleren kunt u onbedoeld dieren wegjagen, verwonden of doden. Dit mag niet volgens de wet, omdat veel dieren beschermd zijn.

Daarom is het belangrijk dat u bij het isoleren rekening houdt met de natuur. Zo bespaart u energie en beschermt u de dieren in uw huis en tuin. Op deze pagina leest u stap voor stap hoe u dat doet.

De Omgevingswet en isoleren

Sinds 2024 geldt de Omgevingswet. Deze wet zorgt ervoor dat de natuur in Nederland goed wordt beschermd. Veel dieren, zoals de vleermuis, huismus en gierzwaluw, zijn namelijk beschermd.

Wat betekent deze wet voor u?

  • U mag de verblijfplaatsen van beschermde dieren (zoals nesten in uw spouwmuur of onder dakpannen) niet beschadigen of weghalen.
  • U mag de beschermde dieren niet verstoren, vangen of doden. Dit geldt ook als u per ongeluk een dier verstoort tijdens de werkzaamheden.

Spouwmuurisolatie is een populaire maatregel. Maar juist in de spouwmuur zitten vaak beschermde dieren, zoals vleermuizen. Daarom zijn de regels voor isoleren vooral gericht op de spouwmuur.

Vleermuis in een spouwmuur

De regels voor spouwmuurisolatie

Voordat u de spouwmuur (de ruimte tussen de binnen- en buitenmuur) laat isoleren, is het belangrijk om te weten of er beschermde dieren wonen. De stappen die u moet volgen, hangen af van uw gemeente.

Stap 1: Heeft uw gemeente een SoortenManagementPlan (SMP)?

Voordat u een isolatiebedrijf inschakelt, is er één belangrijke vraag: heeft uw gemeente al een SoortenManagementPlan (SMP)? Op de website van Natuurvriendelijk Isoleren (Open www.natuurvriendelijkisoleren.nl in een nieuw tabblad) ziet u welke gemeenten al een (pre)SMP hebben. 

Wat is een SoortenManagementPlan (SMP)?

Een SoortenManagementPlan (SMP) is een groot plan van de gemeente om de natuur in uw buurt te beschermen. Met dit plan heeft de gemeente al voor een hele wijk of stad uitgezocht waar de beschermde dieren wonen en hoe deze beschermd moeten worden. Door het SMP krijgt de gemeente een vergunning voor het isoleren van woningen. Daarom hoeft u zelf geen onderzoek te doen of een vergunning aan te vragen voordat u gaat isoleren. 

Tip: kijk altijd of uw huis binnen het gebied van het SMP valt. Dit staat vaak op de website van uw gemeente.

Ja, mijn gemeente heeft een (pre)SMP

Als uw gemeente een SMP heeft mag u isoleren volgens de methode Natuurvriendelijk Isoleren (NVI). Uw isolatiebedrijf werkt dan met de vergunning van de gemeente. Ze zorgen ervoor dat de dieren veilig kunnen verhuizen naar een nieuwe plek (zoals een vleermuiskast) voordat ze beginnen met isoleren. Vindt hier een isolatiespecialist die natuurvriendelijk isoleert.(Open www.natuurvriendelijkisoleren.nl in een nieuw tabblad)

Nee, mijn gemeente heeft nog geen (pre)SMP

Wilt u uw spouwmuur isoleren? Ga dan naar stap 2.

Stap 2: De eDNA-test voor uw spouwmuur

Als uw gemeente nog geen plan (SMP) heeft en u wilt uw spouwmuur isoleren, dan is een eDNA-test nodig. U schakelt hiervoor een gecertificeerd bedrijf (Open insula-certificatie.nl in een nieuw tabblad) in. 

Wat is een eDNA-test?

Dit is een betrouwbare test die kijkt of er DNA-sporen van beschermde dieren (zoals vleermuizen) in uw spouwmuur zitten. Een gecertificeerd bedrijf (Open insula-certificatie.nl in een nieuw tabblad) verzamelt wat stof en sporen met een spons, en dit gaat naar een laboratorium. Een eDNA test kost op dit moment ongeveer €400.

Uitslag eDNA-test negatief?

Er zijn geen sporen van beschermde dieren gevonden. U kunt direct en veilig isoleren. U hoeft geen natuurvriendelijke maatregelen te treffen. Zoek een vakspecialist voor het isoleren van uw spouwmuur via onze vakspecialistenpagina.

Uitslag eDNA-test positief?

Er zijn wel sporen van beschermde dieren gevonden. Dan moet u helaas even wachten. U mag de woning nu niet isoleren, om de dieren niet te verstoren. U heeft dan twee opties: 

  1. Wachten tot de gemeente het SMP-plan heeft afgerond, of
  2. Zelf een vergunning aanvragen bij de provincie na een uitgebreid ecologisch onderzoek. Let op: een uitgebreid onderzoek en vergunningsaanvraag is duur.

Welke isolatiemaatregelen kunnen dieren verstoren?

Wat kunt u nog meer doen voor de dieren?

Veilige plekjes

Hang goede nest- of vleermuiskasten op. Dit geeft vleermuizen en volgens een andere verblijfplaats. Koop deze bij een gespecialiseerde verkoper. Meer informatie vindt u op de website van de Vogelbescherming. (Open www.vogelbescherming.nl in een nieuw tabblad)

Groene tuin

Help dieren door uw tuin diervriendelijk te maken. Denk bijvoorbeeld aan groen op de gevels, water voor vogels of planten met bloemen, zaden en/of bessen. Lees ook onze pagina over meer biodiversiteit in uw tuin.

Vogelhuisje aan boom

Veelgestelde vragen