Natuurlijke isolatiematerialen

Natuurlijke isolatiematerialen worden steeds vaker gekozen. Ze zijn goed voor het milieu en isoleren vaak net zo goed als traditionele materialen zoals glaswol, steenwol of piepschuim. Op deze pagina leest u wat natuurlijk isolatiemateriaal is, waarom het goed is voor uw huis en het milieu en welke soorten er zijn. 

Wat is natuurlijk isolatiemateriaal?

Natuurlijk isolatiemateriaal komt uit de natuur. Het wordt vaak gemaakt van planten die tijdens hun groei CO2 opslaan. Als het materiaal in de natuur belandt, breekt de natuur het weer af. 

Traditionele isolatiematerialen (zoals glaswol, PUR of piepschuim) worden gemaakt van aardolieproducten of zijn verwerkte producten uit de mijnbouw. Het maken van deze materialen kost veel energie, er komt veel CO2 vrij en is minder duurzaam. Daarom zijn natuurlijke isolatiematerialen beter voor het milieu dan de traditionele isolatiematerialen.

Natuurlijke isolatiematerialen worden ook wel biobased of milieuvriendelijke isolatiematerialen genoemd.

Hoe vergelijkt u materialen op milieuvriendelijkheid?

Natuurlijke isolatiematerialen zijn vaak beter voor het milieu dan andere materialen. Om dit te zien, kunt u kijken naar de Levenscyclusanalyse (LCA) van een materiaal. Een LCA bekijkt het materiaal in alle levensfases. Dus van grondstof tot wat ermee gebeurt als het afval is. Een LCA laat zien wat de gevolgen zijn voor het milieu tijdens al deze fases. 

De uitkomst van een LCA kunt u zien in schaduwkosten. Dit is een manier om de impact op het milieu in geld uit te drukken. Hoe lager de schaduwkosten, hoe minder impact het materiaal op het milieu heeft. Op de website van NIBE, kunt u de schaduwkosten voor veel materialen vinden.

Bijvoorbeeld: als u een dak isoleert met steenwol, dan zijn de schaduwkosten €1,14. Gebruikt u houtvezel, dan zijn de schaduwkosten €0,48. Let op: de schaduwkosten zeggen niets over de prijs van het materiaal. Het is een manier om te laten zien hoeveel milieu-impact een materiaal heeft. Houtvezel is in dit voorbeeld dus beter voor het milieu dan steenwol. 

U krijgt meer subsidie voor natuurlijk isolatiemateriaal

Als u isoleert met natuurlijk isolatiemateriaal krijgt u een bonus op de standaard subsidie. Bekijk alle voorwaarden op de website van de RvO. 

Goede eigenschappen van natuurlijk isolatiemateriaal

Natuurlijke isolatiematerialen hebben vaak eigenschappen die traditionele isolatiematerialen niet hebben. We leggen uit wat deze eigenschappen zijn. Wilt u weten welk materiaal welke goede eigenschappen heeft? Bekijk dan hieronder ons overzicht met populaire natuurlijke isolatiematerialen.

Geluidswerend

Woont u aan een drukke weg? Of heeft u ‘s nachts last van overvliegende vliegtuigen? Dan kan extra geluidsisolatie fijn zijn. Zachte isolatiematerialen houden geluid goed tegen. De meeste natuurlijke isolatiematerialen zijn zacht en zijn dus geluidswerend. 

Bescherming tegen zomerhitte

Warmt uw huis snel op in de zomer? Dan kan een natuurlijk isolatiemateriaal helpen  tegen zomerhitte. Deze materialen vormen een betere buffer dan traditionele isolatiematerialen, hierdoor blijft de warmte langer buiten. Dit is vooral handig als u het dak isoleert. 

Brandwerend

Aan de meeste natuurlijke isolatiematerialen worden minerale zouten toegevoegd. Deze zorgen ervoor dat het materiaal is beschermd tegen vuur, schimmels en ongedierte. 

Vochtregulerend

Veel natuurlijke materialen kunnen goed vocht opnemen en afgeven. Dit helpt om de lucht in huis gezond te houden. Dit voordeel heeft u alleen als u ‘dampopen’, zonder folie isoleert. Dit kan niet altijd in elk huis. Om vochtproblemen te voorkomen raden we altijd aan om eerst goed advies in te winnen van een expert voordat u aan de slag gaat.

10 natuurlijke isolatiematerialen

Hieronder staat een overzicht van de populairste natuurlijke isolatiematerialen, met hun voordelen en nadelen. U ziet ook hoe dik het materiaal moet zijn om de minimale isolatiewaarde van 3,5 (Rc-waarde) te halen. Dit is de minimale waarde om in aanmerking te komen voor subsidie voor vloer- en dakisolatie. Ter vergelijking: glaswol en piepschuim moeten ongeveer 13 cm dik zijn om een Rc-waarde van 3,5 te halen. 

Wilt u meer weten over het bepalen van de juiste isolatiewaarde?

1. Cellulose (papiervlokken)

Cellulose wordt gemaakt van gerecycled papier. Het is goedkoop, vochtregulerend en houdt geluid goed tegen. Cellulose kan gaan krimpen, waardoor de isolatiewaarde een beetje afneemt. 

• Bekende merken: Isaco, Easycell, iCell, Isofloc, Termokomfort

• Te gebruiken in: dak, muur en vloer

• Dikte voor Rc 3,5: 14 cm (cellulose plaat)

Voordelen

• Prijs is vergelijkbaar met houtwol of steenwol

• Vochtregulerend

• Kan tegen schimmels

• Geluidswerend

• Goed tegen zomerhitte

Nadelen

• Levensduur is ongeveer 50 jaar (de meeste materialen gaan >75 jaar mee)

• De grondstof voor cellulose (krantenpapier) is steeds minder beschikbaar

2. Houtvezel

Houtvezel wordt gemaakt van resthout (snippers en zaagsel van naaldbomen die al gekapt moesten worden). Het heeft een goede isolatiewaarde en houdt de hitte in de zomer heel goed buiten. 

• Bekende merken: Pavatex, Gutex, Hunton, Steico, BestWood

• Te gebruiken in: dak, muur en vloer

• Dikte voor Rc 3,5: 14 cm houtvezelwol

Voordelen

• Vochtregulerend

• Geluidswerend

• Erg goed tegen zomerhitte

Nadelen

• Ongeveer 6% duurder dan glaswol of steenwol

• Veel stof tijdens het plaatsen

3. Vlaswol

Vlaswol bestaat uit vezels van de vlasplant. Het heeft een goede isolatiewaarde. Het is belangrijk om vlaswol altijd iets groter af te snijden tijdens het plaatsen. Het krimpt namelijk nog. Vlaswol kunt u kopen bij de meeste bouwmarkten.  

• Bekende merken: Isovlas, Isolina

• Te gebruiken in: dak, muur en vloer 

• Dikte voor Rc 3,5: 14 cm vlaswol

Voordelen

• Vochtregulerend

• Geluidswerend

• Goed tegen zomerhitte

Nadelen

• Ongeveer 18% duurder dan glaswol of steenwol

• Levensduur is ongeveer 50 jaar (de meeste materialen gaan >75 jaar mee)

4. Gerecyclede kleding

Isolatie van gerecyclede kleding wordt gemaakt van spijkerbroeken en andere stoffen. Het maken van spijkerbroeken (en andere kleding) is slecht voor het milieu. Daarom is het goed om het te hergebruiken als isolatie.

• Bekende merken: Métisse

• Te gebruiken in: dak, muur en vloer

• Dikte voor Rc 3,5: 14 cm métisse

Voordelen

• Irriteert niet

• Vochtregulerend

• Geluidswerend

• Goed tegen zomerhitte

Nadelen

• Ongeveer 45% duurder dan glaswol of steenwol

5. Stro

Stro is een restproduct van graan en peulvruchten en wordt al heel lang gebruikt om huizen te isoleren. Het is goedkoop materiaal en heeft een redelijke isolatiewaarde. 

• Bekende merken: Strotec, Ecococon, ISO-stro

• Te gebruiken in: dak en muur

• Dikte voor Rc 3,5: 18 cm stro

Voordelen

• Ongeveer 40% goedkoper dan glaswol of steenwol

• Veel beschikbaar

• Vochtregulerend

• Geluidswerend

• Goed tegen zomerhitte

Nadelen

• Als het nat wordt, gaat het rotten

• Dikke laag isolatie nodig

6. Gras

Grasisolatie wordt uit overgebleven gras gehaald, dat normaal wordt weggegooid. Het heeft een goede isolatiewaarde en is damp-open. Het wordt vaak met jute gecombineerd.

• Bekende merken: Gramitherm en NewFoss

• Te gebruiken in: dak, muur en vloer

• Dikte voor Rc 3,5: 14 cm gras

Voordelen

• Irriteert niet

• Vochtregulerend

• Brandwerend

• Kan tegen schimmels

• Geluidswerend

• Goed tegen zomerhitte

Nadelen

• Gemiddeld 27% duurder dan glaswol of steenwol

7. Zeegras/Zeewier

Zeegrasvezels komen van waterplanten (algen, gras of wieren). Het materiaal isoleert goed, maar is nog moeilijk verkrijgbaar.

• Bekende merken: Neptutherm

• Te gebruiken in: dak, muur en vloer

• Dikte voor Rc 3,5: 14 cm zeegraswol

Voordelen

• Irriteert niet

• Vochtregulerend

• Brandwerend

• Kan tegen schimmels

• Geluidswerend

• Kan in vochtige ruimtes

• Erg goed tegen zomerhitte

Nadelen

• Gemiddeld 76% duurder dan glaswol of steenwol

8. Hennep

Hennep bestaat uit vezels van de hennepplant. Hennepvezel heeft een goede isolatiewaarde en is vochtregulerend, waardoor het binnenklimaat gezond blijft. Hennep en jute worden vaak samen gebruikt.

Hennep combineren we soms met kalk. Dit noemen we hennepbeton of kalkhennep. Ze isoleren minder goed, maar ze zijn wel stevig.

• Bekende merken: Hempflax, Thermonatur, Isohemp, Thermo Hanf

• Te gebruiken in: dak, muur en vloer

• Dikte voor Rc 3,5: 14 cm hennepwol

Voordelen

• Irriteert niet

• Vochtregulerend

• Geluidswerend

• Goed tegen zomerhitte

Nadelen

• Ongeveer 9% duurder dan glaswol of steenwol

9. Jute

Jutevezels worden gemaakt van planten. Het materiaal heeft een goede isolatiewaarde.

• Bekende merken: Natureflex, ThermoNatur, Thermo Hanf

• Te gebruiken in: dak, muur en vloer

• Dikte voor Rc 3,5: 13 cm jute

Voordelen

• Vochtregulerend

• Brandwerend

• Geluidswerend

• Kan tegen schimmels

• Goed tegen zomerhitte

Nadelen

• Gemiddeld 27% duurder dan glaswol of steenwol

10. Bio-EPS

Bio-EPS (piepschuim) wordt gemaakt van melkzuur (van maïszetmeel of cassave). Bio-EPS heeft een goede isolatiewaarde. Het materiaal heeft vergelijkbare eigenschappen als gewone EPS. Bio-EPS kan onder de juiste omstandigheden gecomposteerd worden. Hiervoor moeten de parels voor langere tijd vochtig zijn op een temperatuur van boven de 70 ℃. 

Bio-EPS is verkrijgbaar in platen en parels. Parels raden we af voor onder de dakpannen, omdat deze bij (harde) wind in de natuur terecht kunnen komen.

• Bekende merken: Termokomfort, Isobouw

• Te gebruiken in: dak, muur en vloer

• Dikte voor Rc 3,5: 12 cm Bio-EPS plaat 

Voordelen

• Vochtbestendig

• Brandwerend

• Geluidswerend

• Kan tegen schimmels

Nadelen

• Gemiddeld 24% duurder dan glaswol of steenwol